Oratorium Chrystus na Górze Oliwnej opus 85 Ludwiga van Beethovena a estetyka Friedricha von Schillera

Abstract

Jedyne oratorium Beethovena – Chrystus na Górze Oliwnej op. 85 – powstało w czasie silnego oddziaływania myśli Kanta i klasyków weimarskich (w szczególności Goethego i Schillera), określanym jako szczytowa faza klasycyzmu. Twórczość muzyczna tej fazy jest odpowiedzią na oświeceniową koncepcję człowieka jako istoty zmysłowo-duchowej, zyskując moc nie tylko estetycznego, ale i etycznego oddziaływania na odbiorcę. Beethoven jako twórca świadom swojej misji tworzenia muzyki, mającej podnosić jednostkę ku ideałom człowieczeństwa, pozostawał pod szczególnym wpływem myśli filozoficzno-estetycznej Schillera, a jej oddziaływanie nie ograniczało się bynajmniej do IX Symfonii. W odniesieniu do wspomnianego oratorium jest ono szczególnie zauważalne w sposobie muzycznego obrazowania postaci Chrystusa w Ogrójcu – jednocześnie jako istoty Boskiej, jak i cierpiącego, osamotnionego człowieka, stojącego w obliczu męki i śmierci. Celem niniejszego artykułu jest zatem ukazanie Beethovenowskiego dzieła w kontekście pism estetycznych Friedricha von Schillera, ze szczególnym uwzględnieniem kategorii piękna, wzniosłości i patetyczności.