Kaznodziejstwo. Tom 3: Kościół w Polsce od oświecenia do współczesności

Abstract

Kaznodziejstwo odgrywało zawsze ważną rolę w kulturze polskiej. Już w początkach chrystianizacji wykuwało pierwsze pojęcia zdolne wyrazić skomplikowane treści religii chrześcijańskiej. Najstarszym zabytkiem artystycznej prozy polskiej pozostają wciąż Kazania świętokrzyskie. Wysoka ranga kaznodziejstwa utrzymywała się w następnych wiekach. Głosiło nie tylko prawdę o Bogu, ale i o Ojczyźnie, o jej chlubnej przeszłości i tradycjach narodowych, utrwalało patriotyzm i dążenia niepodległościowe. Stąd też kaznodziejstwo polskie jest niezwykle cennym źródłem do poznania kultury religijnej, duchowości i obyczajów, dziejów języka, literatury i sztuki. Jednocześnie ten ogromny obszar jest wciąż słabo zbadanym działem piśmiennictwa. Niniejsze syntetyczne opracowanie polskiego kaznodziejstwa wychodzi temu naprzeciw. Przybliża ono wielkich mistrzów ambony, ich czasy i niezwykłe kazania, przy pomocy których zachwycali pięknem Ewangelii Jezusa Chrystusa i prowadzili ludzi do zbawienia.

The third volume of the scholarly monograph titled Preaching presents a synthetic panorama of Christian preaching in Poland from the Enlightenment to the present day. There is an emphasis on the ideas that brought life to sermons and the different forms of preaching as well as the role of sermons in increasing religious and national consciousness, especially during the time of national slavery. Preaching both on Polish soil and among Polish exile communities is scrutinized; the enormous contribution of preaching in sustaining Polish culture, patriotism, and national heritage are noted. Included are sermons from the interbellum, the times of the martyrdom of the nation and Church under German and Soviet occupation during World War II, as well as the postwar years, which were joyously experienced along with the millennial of the baptism of Poland and great preachers such as Blessed Stefan Cardinal Wyszyński and St. John Paul II. This publication also contains the texts of sermons and homilies or important pronouncements about preaching characteristic of a certain time or preacher because sermons were always an important part of cultural life, while many of them have become the literary relics of numerous nations.