Diagnoza kondycji współczesnej rodziny poprzez pryzmat procesu orzekania nieważności małżeństwa

Abstract

Kondycja małżeństwa i rodziny jest obecnie uważana za jeden z ważniejszych problemów Kościoła i państwa. Głównym celem przedstawionych w książce badań prowadzonych głównie przy pomocy metod statystycznych i socjologicznych było uzyskanie pogłębionego opisu i analiza uwarunkowań sytuacyjnych oraz motywacji religijnych i społecznych osób inicjujących proces orzeczenia nieważności małżeństwa przed sądem diecezjalnym w Kościele katolickim. To z kolei prowadziło do pogłębienia znajomości stanu małżeństw i rodzin w Polsce. Zadanie to zrealizowano poprzez badanie ankietowe, które pozwoliło na stworzenie ilościowej charakterystyki małżeństw, których ważność była badana przez sąd kościelny oraz poprzez badania jakościowe w oparciu o technikę wywiadu pogłębionego, na podstawie których zbudowano typologię osób tworzących takie małżeństwa. Przeprowadzone badania pozwoliły uchwycenie głębokiego zróżnicowania sytuacji i zachowań społecznych, których efektem jest rozpad więzi małżeńskiej i rodzinnej oraz na wskazanie konkretnych przyczyn rozpadu małżeństw. Zaprezentowane wyniki mogą mieć wpływ na dalsze badania kondycji małżeństwa i rodziny zarówno w perspektywie nauk społecznych, jak i teologicznych.

The condition of marriage and family is currently considered one of the most momentous problems of the Church and the state. The main purpose of the research presented in the book, conducted mainly with the help of statistical and sociological methods, was to obtain an in-depth description and analysis of the situational conditions and religious and social motivations of those initiating the process of declaring a marriage null before a diocesan tribunal in the Catholic Church. This, in turn, led to a deeper knowledge of the state of marriages and families in Poland. This task was accomplished through a quantitative survey, which made it possible to create a quantitative characterization of marriages whose validity was being examined by a church tribunal, and through a qualitative research based on the in-depth interview technique, from which a typology of people forming such marriages was built. The preceding research made it possible to grasp the profound diversity of situations and social behavior that result in the breakdown of marriage and family ties, as well as to identify specific reasons for the breakdown of marriages. The presented results can influence further studies of the condition of marriage and family both from the perspective of social sciences and theology.